De kant-en-klare oplossing bij te veel stress

Natuurlijk is het voor iedereen persoonlijk. Zoals er geen standaardoplossing is voor stress, is er ook geen standaard omschrijving voor wat stress precies is. Dat wil zeggen, stress is een ander woord voor spanning en druk. Dat is gezond en hebben we vaak ook nodig om goed te functioneren, het houdt ons scherp en alert. Maar wat jou stress bezorgt, is misschien iets heel anders dan wat mij stress bezorgt. Vandaar dat de aanpak ook zo individueel kan zijn.
Wanneer er veel stress is en de spanning en druk niet geregeld wordt verminderd, ontspan je niet voldoende en blijf je een gevoel van druk houden. En dat opgejaagde gevoel veroorzaakt veel andere klachten, zoals concentratieverlies, slaapproblemen en andere fysieke klachten. Maar dat wist je vermoedelijk al, anders was je niet zo nieuwsgierig naar mogelijke oplossingen.

Wat voor jou werkt, kan bij een ander geen effect hebben. En andersom. Helaas zijn we van nature ontzettend eigenwijs en willen we de mogelijke bewezen oplossingen, vaak niet eens proberen. “Dat werkt bij mij toch niet!” zeggen we dan. Of “Zoiets heb ik al eens geprobeerd en het maakte geen verschil.”

Nieuwe start

Maar mijn eerste tip is een heel eenvoudige: reset je zelf en begin blanco aan het verminderen van je stress. Vergeet wat je eerder hebt geprobeerd en ga er met open vizier in. Neem het serieus. Pak maximaal twee of drie elementen tegelijk aan, of als dat teveel voor je is, pik er eentje uit en focus je daar op. En heb je het gevoel dat dat lekker gaat, pak er dan eentje bij. Rome is niet in één dag gebouwd en jouw stress is niet in één dag ontstaan. Dus tip 2: gun je zelf de tijd en ruimte om het aan te pakken. Voor lange termijneffecten, heb je gewoon tijd nodig. En in dit rijtje past tip 3 ook heel goed: vandaag start je aan de rest van je leven. Wat er hiervoor gebeurd is, kun je niet ongedaan maken en wat de toekomst brengt weten we ook niet. Maar je bent hier, je leeft nu. Dus maak vandaag de moeite waard en dan kijken we morgen weer verder.

Niks nieuws onder de zon

Ik begin nu met een rijtje met de meest voor de hand liggende tips, die je al heel vaak hebt gelezen en gehoord, waarvan je al lang weet dat ze belangrijk zijn, maar die je tot nu toe niet echt hebt gedaan. Maar vanaf vandaag wel. Want je hebt zojuist besloten dat je minder druk wilt ervaren, minder gejaagd wilt zijn.

Tip 4: Beweeg.
Het is de meest vreselijke tip en deze wil je dan ook echt niet doen. Maar je brein heeft het nodig. Het advies is een half uur wandelen per dag, maar als je een half uur per dag over had gehad zou je wellicht al niet zo gestrestst zijn, toch? Daarom reduceren we het tot tien minuten. Tien minuten, en dat in eerste instantie een paar keer per week, laten we zeggen ma-wo-vrij. Je weet dat je die tien minuten hebt, je moet alleen beslissen ze in te zetten. Tien minuten wandelen slaat nergens op, je moet na vijf minuten alweer naar huis en dan ben je nauwelijks de straat uit. Toch? Nee.

Wandelen is geweldig voor je brein. Je krijgt zuurstof, je bloed gaat stromen, je hart klopt stevig, alles in je lijf gaat aan tijdens het wandelen. Hoe maak je wandelen leuk?
Loop een woonwijk in, de jouwe of een ander. Is die wat verder, pak gerust de auto naar de woonwijk en parkeer hem daar om te gaan wandelen. Want die tien minuten ga je pakken!
Lopend door de woonwijk ga je je mening toetsen, jezelf beter leren kennen. Bij elke voortuin bedenk je wat je mooi vindt aan die tuin. Alleen wat je mooi vindt, wat je eventueel in je eigen ideale tuin ook zou willen. Misschien vind je de planten mooi, het gras, die ene bloempot of dat bankje. Misschien is er een mooie voordeur, of vind je alleen het huisnummer mooi. Overal is iets moois, het is een kwestie van kijken. Gluur ook gerust bij de ander naar binnen, daar zijn ramen toch voor? Wat vind je mooi, de zithoek aan de voorkant of liever de keuken? Plantjes op de vensterbank of liever decoratie? Wist je dat dit ook ideaal is om samen met je partner te doen? Fantaseer samen over het ideale huis, de ideale tuin, welke meubels en welke vloer?

Tip 5: Voeding.
Om de rillingen van te krijgen. Nee, je hoeft niet op dieet en je hoeft niet biologisch, veganistisch of koolhydraatarm te eten om beter voor jezelf te zorgen. Het gaat om kleine stappen. Sla geen maaltijden over, dat is voor je lichaam veel te hard werken en dat kost energie die je niet hebt. Dus eet regelmatig, het liefste elke paar uur, en maak de porties niet te groot. Vaak eten we met name ’s avonds een flinke maaltijd omdat we onszelf verboden hebben daarna nog iets te mogen eten. Sta jezelf toe om nog iets te eten als je weer honger krijgt nadat je een kleinere portie hebt genomen tijdens het avondeten. Minder eten is veel makkelijker als je wat vaker mag eten. Je hoeft het ongezonde niet te laten staan, maar maak er een gewoonte van gezonde tussendoortjes te eten. Maak van voeding geen drama, maar zorg dat je binnenkrijgt wat je nodig hebt en dat je wat je niet nodig hebt maar vooral lekker vindt, een prettige uitzondering wordt. Een momentje dat je verdient, waar je naar uit kijkt, waarmee je jezelf beloont. Wees niet te streng voor jezelf. En lukt fruit of groente je echt niet (genoeg) kies dan voor een goed vitaminepreparaat, zodat je organen niets te kort komen.

Tip 6: Slapen.
Dit is meteen de laatste in het rijtje voor de hand liggende tips. Samen met bewegen en gezond eten is dit de tip die je overal hoort. En terecht. Zoals je telefoon aan het eind van de dag (of al eerder?) aan de lader moet, moet jouw lijf ook rusten. En zeker wanneer je gestrest bent, is dat belangrijk. Ten eerste omdat je veel meer verbruikt wanneer je onder druk staat, en ten tweede omdat het opladen minder goed gaat met een batterij die niet optimaal werkt. Geen schermen meer vlak voor het slapen dus, maar zoek een tijdschrift wat je leuk vindt en lees die, of blader er doorheen als lezen niet goed lukt. Lees een stripboek. Of reisboeken, waar zou je nog heen willen?
Luister naar muziek, en dan bijvoorbeeld muziek die je normaal niet vaak luistert. Vraag Google om ‘Saunamuziek’ of ‘Easy jazz’. Laat je verrassen door wat het met je doet. Maak je je druk om de dag van morgen? Leg pen en papier naast je bed, iedere keer wanneer je denkt: ‘ohja ik moet nog…’ schrijf je het op. Niet omdat je het anders vergeet. Maar omdat je het dan juist kúnt vergeten. Dan weet je brein namelijk dat het ergens veilig genoteerd staat en hoeft het er niet meer zo dwangmatig aan te denken. Lukt inslapen, doorslapen of uitslapen echt niet? Bied je brein dan af en toe een beetje hulp. Ik heb zelf veel baat bij Droomsap, een heel kleine hoeveelheid (1-2 milliliter) en ik slaap binnen een kwartier. Neem ik per ongeluk teveel, dan vind ik opstaan lastig. Maar als ik mezelf mijn bed uit heb gedwongen, sta ik wel gewoon weer aan, ik word er gelukkig niet suf van. Het kan ook fijn zijn om het alleen in het weekend te gebruiken, wanneer je lekker uit kunt slapen?

Geef het een kans!
De lastigste tips hebben we nu gehad, de tips die eigenlijk voor iedereen gelden maar waar we geen moeite voor willen doen. Ik heb ze in ieder geval genoemd! Stel dat je jezelf twee weken geeft om deze tips door te voeren, dan zul je zien dat je je na twee weken oprecht beter voelt. Nee, je stress is niet weg en de oorzaak ook niet. Maar je kunt er wel beter mee omgaan, dat weet ik zeker. En wat is twee weken op een mensenleven? Precies, geef het een kans!

Hoewel ik eigenlijk nog tientallen tips wil delen, beperk ik me er nu tot vier extra, de rest kan ik later altijd nog eens met je doornemen.

Tip 7: Stop met klagen.
We doen het allemaal, soms heel erg en soms wat minder. Over het weer, de woningnood, de prijzen in de supermarkt, onze gezondheid en hoe druk we het hebben. Je denkt misschien dat klagen oplucht, dat het delen van je gedachten de druk halveert, maar dat geldt eigenlijk alleen voor het delen van zorgen. Dan is gedeelde smart, halve smart. Met klagen versterk je je negatieve emoties en ontstaat er een negatieve spiraal. Door middel van veel klagen, leer je je hersenen aan om dingen van een negatieve kant te bekijken. Klagen is ook nog eens ontzettend besmettelijk. Het grappige van klagen is dat mensen heel vaak niet door hebben dat ze het doen. Ze zien anderen wel als klagers, maar denken dat ze zelf heel anders reageren. Iemand erop wijzen helpt ook nauwelijks. “Klaag niet zo!” werkt dus averechts. Wat wel helpt is vragen wat de ander graag anders zou willen zien. Zo focus je op iets positiefs. Of het onderwerp veranderen naar iets positiefs, een leuke anekdote of een fijne meevaller. Dat kun je je zelf ook aanleren. En dat kan heel basaal. De woningnood is vreselijk, we kennen allemaal mensen die dringend naar woonruimte op zoek zijn. Maar jij hebt een dak boven je hoofd, een warm bed om in te slapen en eten in de koelkast. Het weer valt tegen voor de tijd van het jaar, balen hoor. Maar we hebben geen overstromingen, geen tornado’s, geen horrorwinter of juist aanhoudende hittegolf. Fijn hè! Dwing jezelf positieve dingen te benoemen en je merkt dat je je meer tevreden en dankbaarder gaat voelen voor wat er goed gaat in je leven.

Tip 8: Maak je alleen druk over dingen waar je invloed op hebt.
En spoiler: daar vallen de meningen, gedachten en keuzes van de ander niet onder. Je hebt geen invloed op wat een ander doet, alleen op hoe jij ermee omgaat. Het grappige is dat er maar heel weinig mensen zijn die zich druk maken over de zwaartekracht. Of het opkomen en ondergaan van de zon. We maken ons daar niet zo druk om omdat we er geen invloed op hebben. Hoe druk we ons ook maken, hoeveel we ook in opstand komen, wanneer je iets laat vallen, eindigt het op de grond. Waarom zou je je dan wel druk maken over andere dingen waar je geen invloed op hebt? Vraag jezelf af: Is dit mijn verantwoordelijkheid? Is dat mijn taak? Heb ik er invloed op? Iets heel erg graag willen (gewaardeerd worden bijvoorbeeld) is iets anders dan er invloed op kunnen uitoefenen. De waardering van anderen ligt, je leest het al, bij de ander. Waardeer jezelf, want dat is jouw pakkie-an. De rest kun je beter loslaten. Tenzij je je ook druk wil maken over waarom jouw kopje koffie niet tegen het plafond klettert wanneer je het loslaat.

Tip 9: Trap af en toe op de rem
Soms letterlijk. Zie je een mooie weide vol paardenbloemen? Stop even langs de kant van de weg en neem het in je op. Nee, het hoeft niet meteen op insta, het moet even inwerken op je eigen netvlies. Werk je hard en veel en ben je inspiratieloos? Stop een uurtje eerder. Spaar je energie als het nu even niet lukt. Ga iets voor jezelf doen zodat je de dag erna weer gemotiveerd en geïnspireerd bent. Heb je een druk sociaal leven? Sla gerust eens een verjaardag over. De ander wordt evengoed een jaartje ouder, ook als jij er niet bent. Wist je trouwens dat het helemaal niet wettelijk verplicht is je telefoon op te nemen als je gebeld wordt? Wanneer je geen zin hebt of het niet zo goed uitkomt, mag je hem gewoon laten rinkelen. Echt. Er staan geen boetes of celstraf tegenover. Ben jij eigenlijk de gangmaker in jouw groepje? Ook dan mag je best aangeven dat iemand anders dit keer de bloemen / het etentje / het brengen of halen mag regelen. Fijn dat je het vaak kan en wil doen, maar af en toe op de rem trappen is echt niet erg. Sterker nog, de eerstvolgende keer dat je iets regelt zijn ze extra blij dat je dat hebt gedaan.

Tip 10: Verspreid liefde en vriendelijkheid
Benoem om wie je geeft. Dichtbij je en wat verder weg. Heb je een fijne samenwerking met die ene collega, spreek het uit. “Het is zo lekker samenwerken met jou!”
Heb je buren die geen overlast bezorgen, die vriendelijk zijn en hun tuintje netjes bij houden? Waardeer dat en zeg hoe fijn je het vindt. Lach naar de medewerkers van de supermarkt, groet wanneer je iemand tegenkomt, ook als je diegene niet kent. Ligt er afval naast de prullenbak? Gooi het erin. Laat die fietser voorgaan, ook als jij eigenlijk voorrang hebt. Het is in mijn ogen de meest ondergewaardeerde eigenschap in de mens: aardig zijn. Wees gewoon aardig. Het is heel makkelijk, het kost niks en het levert ontzettend veel op. De ander voelt zich direct beter, maar jij ook. Aardig zijn geeft energie. Niet te verwarren met alles voor een ander doen hè, daar gaat dit niet over. Het gaat over een vriendelijke blik, een groet, een glimlach.

Laat zien wat een fijn mens je bent! Want dat ben je!

Ik ben er voor je
Ken je iemand die iets akeligs heeft meegemaakt en nog vol aan het verwerken is? Een lief bedoeld cadeautje dat zegt: ik begrijp je, ik ben er voor je en ik wil je een steuntje in de rug geven… het kan een wereld van verschil uit maken. Het brengt troost, geeft kracht, kan een hart onder de riem betekenen voor jouw dierbare in een moeilijke tijd.