Wanneer je iemand kwijtraakt die je dierbaar was, komen er verschillende gevoelens boven. Het gevoel wat de meeste aandacht vraagt, is in eerste instantie vooral verdriet. Iemand, maar ook iets (je werk, je huis, je werk, je gezondheid) missen, doet pijn en veroorzaakt verdriet. Het niet alleen een logisch verschijnsel, het is ook een algemeen bekend en geaccepteerde emotie. Iedereen in je omgeving begrijpt het als je verdriet voelt om je gemis. Ik vond het moeilijk om te ontdekken dat het leven gewoon doorgaat. Hoe kan het zo zijn dat mensen boodschappen doen, verliefd worden, een wandelingetje maken of de keuken gaan soppen, terwijl mijn wereld stilstaat? De keuken soppen? Echt waar? Terwijl mensen zomaar dood kunnen gaan, het zomaar je laatste dag kan zijn? En jij kiest voor de keuken soppen?
Want met het verlies van mijn man moest mijn leven natuurlijk opeens dubbel zo waardevol zijn…
Ik moest vader en moeder tegelijkertijd zijn, ik moest voor het verdriet van mijn schoonvader zorgen, die kort na het verlies van zijn vrouw ook zijn oudste kind verloor. Ik moest alles uit het leven halen, reizen maken naar plekken waar mijn man niet meer heen kon, ik moest films kijken die hij heel leuk zou hebben gevonden, ik moest de tuin netjes bijhouden zoals hij dat ook gedaan zou hebben. Een onverzorgde tuin zou respectloos zijn naar wat belangrijk voor hem was. De eerste jaren na zijn dood, was ik vooral bezig met alles goed te doen, zoals het hoort, zoals van me verwacht werd. Zoals ik van mezelf verwachtte.
De pijn van een verlies slijt, las ik overal. Op Facebook, waar ik in een groep van Sterke Weduwen zit, in de boeken die ik las. Het slijt, de scherpe randjes gaan ervan af. Inmiddels weet ik dat het zo is, ik kan in liefde aan mijn man terugdenken zonder dat ik meteen hoef te huilen of me intens verdrietig voel worden.
Maar het gemis, het missen van je maatje, je man, je beste vriend, dat is een ander verhaal. Missen wordt niet minder, missen wordt erger, ook dat lees ik overal. En ik ervaar het vaak ook zo. Mijn leven gaat al zeven jaar verder zonder hem, dus je begrijpt dat ik in die zeven jaar ontelbaar veel dingen heb meegemaakt, gezien, gehoord en gevoeld, die ik anders met hem had gedeeld. En ik realiseer me heel vaak dat ik iets niet kan zeggen, omdat hij er nu eenmaal niet is. Dat geldt niet alleen voor het gemis van een dierbare, maar ook voor situaties of omstandigheden. Een ongewenste verhuizing bijvoorbeeld, verlies van fijn werk of het inleveren van gezondheid. Met je verstand kun je accepteren dat dit de nieuwe waarheid is, het verdriet om wat je kwijt bent wordt op een gegeven moment dragelijk.
Maar je mist nog zo. Je oude huis, waar je je zo thuis voelde en waar de streepjes op de deurpost verraadden hoe hard de kinderen groeide. Die baan, waar je gevoel had verschil te maken, waar je ’s morgens met plezier voor opstond, waar je voldoening van kreeg. Of de dingen die je sinds de diagnose niet meer kan. Een hele dag in een park rondlopen bijvoorbeeld, alles eten wat je lekker vindt, sporten, alcohol drinken, laat naar bed, drie activiteiten op één dag, je eigen veters strikken of koken.
Ook als je veel hebt om dankbaar voor te zijn, kan het gemis je hard raken. Het is goed om dankbaar te zijn voor wat er nog is, het is goed om stil te staan bij wat er allemaal wél kan. Positief denken, doorzetten, de moed erin houden, het zijn bewezen methodes om je beter te voelen. Maar wanneer je je gemis niet serieus neemt, er geen ruimte voor vrijmaakt, groeit het gaatje in je hart en worden de gemis-momenten alleen maar groter.
Missen is wat je brein en lichaam doet, om aan te geven dat je beter moet zorgen voor je verdriet. Dat je gemis liefde en aandacht nodig heeft.
Voel je de pijn van het gemis? Doe er dan iets mee. Laat los waarmee je bezig bent en ga met een kopje thee op de bank zitten en duik in je gemis. Voel het, ervaar het, huil er om. Gun je zelf het missen. Het mag bestaan. Geef je gemis liefde. Besluit niet dat het al zo lang geleden is, of dat iedereen op een dag zijn moeder verliest, of dat het maar een hondje is, of bakstenen, of slechts een baan, of dat het maar relatief kort duurde… De omstandigheden zijn bijzaak. Jij voelt een gemis en daar mag jij voor zorgen.
Daar móet jij voor zorgen zelfs, een ander kan het niet.
